31 maja 2017 roku doszło do niewielkiego wybuchu pyłu zbożowego w młynie szczelinowym w zakładzie przetwórstwa kukurydzy Didion Milling Plant. Jak to się stało, że eksplozja zapoczątkowała serię wybuchów wtórnych i pożarów, w których zginęło 5 osób, 14 zostało rannych i doszło do kompletnego zniszczenia 4 budynków? W 2023 roku doszło do zawarcia ugód sądowych, w wyniku których firma musi także zapłacić ponad 12 mln dolarów kar i odszkodowań (w przeliczeniu na naszą walutę było to ponad 49 mln złotych). W tym artykule nie tylko przeczytasz o tej katastrofie, ale jednocześnie dowiesz się, jak z pomocą GRUPY WOLFF możesz zapobiegać podobnym zdarzeniom u siebie.

Przyczyny wybuchu pyłu zbożowego w Didion Milling wg. OSHA i CSB

Wyjaśnieniem przyczyn tego potężnego wybuchu zajmowały się dwie agencje rządu Stanów Zjednoczonych – OSHA (Occupational Safety and Health Administration) i CSB (U.S. Chemical Safety Board). Zanim przeczytasz poniższe główne przyczyny wybuchu w omawianym zakładzie, mam do Ciebie jedną prośbę – czytając je, w myślach przywołaj widok swojego zakładu przemysłowego i szukaj w pamięci miejsc i sytuacji – czy one również występują u Ciebie, tak jak zostały zdiagnozowane już po fakcie w Didion Milling?

• szereg nieszczelności, który doprowadzały do wydostawania się pyłu zboża poza instalacje produkcyjne. Cząstki te osiadały i przez wiele miesięcy gromadziły się na urządzeniach oraz elementach hali. Niestety nikt tego nie sprzątał, choć zagrożenie związane z wybuchowością pyłu zbożowego było znane,
• brak właściwego utrzymania urządzeń służących do kontroli potencjalnych źródeł zapłonu,
• brak zabezpieczeń przeciwwybuchowych zamontowanych na kluczowych miejscach instalacji.

Ryzyko wybuchu pyłu zbożowego: jak firma mogła się chronić, a tego nie robiła?

Lista najważniejszych wykroczeń popełnionych w Didion Milling nie zaskakuje. Powiem więcej, w przypadku różnych wybuchów, do których dochodzi w zakładach przemysłowych w Polsce i na świecie, jest ona zwykle bardzo podobna. Odpowiedź na pytanie czego omawiana firma nie robiła, jest więc praktycznie odpowiedzią na inne pytanie – jak się chronić?:

• trzeba poznać i możliwie skutecznie eliminować potencjalne źródła zapłonu mogącej się pojawić atmosfery wybuchowej, szczególnie w instalacjach do przechowywania, magazynowania (np. silosy), transportowania i przetwarzania surowców (np. młyny),
• należy dbać o częste sprzątanie, eliminowanie zalegających warstw pyłu, szczególnie jeśli jest on wybuchowy,
• jednym z takich źródeł zapłonu, o którym wielu zapomina, są wyładowania elektrostatyczne – należy zadbać o odpowiednie systemy uziemień, ponieważ jedna niewielka iskra może skutkować ogromną katastrofą
• należy dokonywać częstych przeglądów poprawności działania systemów odpylania – to w tych urządzeniach często dochodzi do pierwotnych wybuchów,
• zgodnie z wymaganiami Dyrektywy ATEX, konieczne jest stosowanie zabezpieczeń przeciwwybuchowych i izolacji wybuchu
  na koniec warto dodać coś, co również jest często ignorowane lub bagatelizowane w firmach – regularne szkolenia z zakresu ATEX i ogólnie bezpieczeństwa dla pracowników zakładu.

Przedstawiciel OSHA ocenił, że „firma Didion Milling mogła zapobiec tej tragedii, gdyby tylko podjęła działania w stosunku do zagrożeń, które w przypadku tej branży są dobrze rozpoznane. Zamiast tego lekceważono przepisy, co doprowadziło do wybuchu, który pochłonął życie kilku osób…”.

Seria wybuchów pyłu zbożowego zakończyła się tragicznie – aktualizacja 2024

O tym jak doszło do wybuchu napisała CSB w swoim raporcie. Chronologia tych tragicznych wydarzeń była następująca:

• wielu pracowników, którzy pracowali w kompleksie młynowym byli pewnych, że młyny szczelinowe, w których odbywał się przemiał kukurydzy, funkcjonowały „normalnie”. Nie mieli świadomości, że wcześniej dochodziło do groźnych zdarzeń pożarowych, które mogły świadczyć o wzrastającym ryzyku dla ich zdrowia i życia.
• wieczorem, tuż przed eksplozją, kilka osób z załogi zaobserwowało i poczuło dym wydobywający się z obiektu,
• część osób postanowiła szukać źródła dymu, jednak po zajrzeniu do wielu pomieszczeń, nie udało się jego zlokalizować,
• dopiero na około 15 do 30 minut przed wybuchem pracownicy skupili swoje poszukiwania na młynie szczelinowym, skąd wydobywał się pył kukurydzy. Widziano także mniej więcej metrowe płomienie,
• około 23:00 doszło do jednej eksplozji, która spowodowała także rozległy pożar i wybuchy wtórne w związku z zalegającym i wzruszonym pyłem,
• pięciu pracowników zginęło w wyniku wybuchów oraz zawalenia się budynków. 14 doznało obrażeń o różnym stopniu.

W ostatnich miesiącach 2023 roku w sądach stanowym, federalnym i karnym swój finał znalazły trzy rozprawy. Doszło do zawarcia ugód pomiędzy stanem Wisconsin i rządem federalnym a Didion Milling. Na podstawie tych ugód firma ma zapłacić łącznie ponad 12 mln dolarów (49 mln złotych) grzywien oraz odszkodowań. Skazano również dwóch managerów w związku z zarzutami karnymi, jakie im postawiono w efekcie przeprowadzonego śledztwa.